Afryka w twórczości Blaise’a Cendrarsa: kontrowersje wokół „Murzyńskich bajeczek dla dzieci białych ludzi”
Ewa Kalinowska
Uniwersytecki Ośrodek Kształcenia Nauczycieli Języka Francuskiego, Uniwersytet WarszawskiEwa Kalinowska, dr hab., pracownik Uniwersytetu Warszawskiego, zajmuje się francuskojęzycznymi literaturami krajów Afryki subsaharyjskiej oraz wysp Oceanu Indyjskiego. Jest autorką książek Diseurs de vérité. Conceptions et enjeux de l’écriture engagée dans le roman africain de langue française (2018), poświęconej afrykańskiej francuskojęzycznej literaturze zaangażowanej oraz Lire en classe de français. Nouvelles d’expression française dans l’enseignement et l’apprentissage du FLE (2017), która dotyczy wprowadzania literatury do nauczania języka francuskiego jako obcego.
https://orcid.org/0000-0002-8251-2696
Abstrakt
The article concers a discussion about Little Black Stories for Little White Children [Petits contes nègres pour les enfants des blancs] (1928) renewed in 2018 by the publisher Gallimard Jeunesse. Cendrars was an artist who influenced the French art movements of the 1920s and ‘30s. He was also fascinated with Black Africa. His collection of African child folk tales, Little Black Stories for Little White Children, was ground-breaking in its sympathetic and non-racist respect for African folk culture. In spite of Cendrars’ attitude, expressed in personal life and in his works, Little Black Stories was accused of racism and negrophobia when a new edittion ocurred in 2018. This paper proposes an afterthought about these accusations.
Słowa kluczowe:
African tales; folk tales; literature for children; political correctnessBibliografia
Cendrars Blaise (1988), Murzyńskie bajeczki dla dzieci białych ludzi, przeł. B. Grzegorzewska,
Warszawa: Nasza Księgarnia.
Cendrars Blaise (2002), Anthologie n`egre, Paris: Buchet/Castel.
Cendrars Blaise (2005), Anthologie n`egre. Petits Contes n`egres pour les enfants des Blancs.
Comment les Blancs sont d’anciens Noirs. La Cr´eation du Monde, Paris: Deno¨el.
Colin Roland (2005), Les Contes noirs de l’Ouest africain. T´emoins majeurs d’un humanisme,
Paris: Pr´esence Africaine.
Grand D’Esnon Anne (2018), Petits contes entre ami(e)s: on ne r´e´ecrit pas un titre» (1),
/06/2018, site du projet «Malaises dans la lecture», https://malaises.hypo
theses.org/305.
Grand D’esnon Anne (2018), Petits contes entre ami(e)s: de l’humanisme `a l’exotisme (2),
/06/2018, site du projet «Malaises dans la lecture», https://malaises.hypo
theses.org/328.
Hegel GeorgWilhelmFriedrich (1837), La Raison dans l’Histoire, www.monde-diploma
tique.fr/2007/11/HEGEL/15275.
Hugo Victor (2013), Discours sur l’Afrique (le 18 mai 1879), w: Chroniques du racisme
ordinaire, red. A. Hurel, Urrugne: Pimientos.
Hurel Alexandre [r´ed.] (2013), Chroniques du racisme ordinaire, Pimientos: Urrugne.
Kopeć Damian, Wędrówką jedną życie jest człowieka. Blaise Cendrars, www.granice.pl/
publicystyka/wedrowka-jedna-zycie-jest-czlowieka-blaise-cendrars/883/1.
Krzywicki Janusz (2002), Wprowadzenie do imaginarium literatury afrykańskiej, cz. 1:
W kręgu tradycji, Warszawa: Dialog.
Oury Antoine (2018), Blaise Cendrars accus´e de n´egrophobie pour ses „Petits contes n`egres”,
www.actualitte.com/article/monde-edition/blaise-cendrars-accuse-de-negro
phobie-pour-ses-petits-contes-negres/88653.
Pageard Robert (1979), Litt´erature n´egro-africaine d’expression franc¸aise, Paris: L’´Ecole.
Sieburth Richard (2014), Blaise Cendrars in the sky, „The Times Literary Supplement”,
No 24, www.the-tls.co.uk/articles/public/blaise-cendrars-in-the-sky
Steins Martin (1977), Blaise Cendrars. Bilans n`egres, Paris: Minard.
Uniwersytecki Ośrodek Kształcenia Nauczycieli Języka Francuskiego, Uniwersytet Warszawski
Ewa Kalinowska, dr hab., pracownik Uniwersytetu Warszawskiego, zajmuje się francuskojęzycznymi literaturami krajów Afryki subsaharyjskiej oraz wysp Oceanu Indyjskiego. Jest autorką książek Diseurs de vérité. Conceptions et enjeux de l’écriture engagée dans le roman africain de langue française (2018), poświęconej afrykańskiej francuskojęzycznej literaturze zaangażowanej oraz Lire en classe de français. Nouvelles d’expression française dans l’enseignement et l’apprentissage du FLE (2017), która dotyczy wprowadzania literatury do nauczania języka francuskiego jako obcego.
https://orcid.org/0000-0002-8251-2696Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
