Gatunek – postać – widzenie. Poetyka „Arfa” Macieja Szukiewicza
Aleksandra Dąbrowska
Wydział Polonistyki, Uniwersytet WarszawskiAbstrakt
W artykule poddano analizie dramat Arf Macieja Szukiewicza - jeden z najmniej znanych utworów powstałych w okresie Młodej Polski. Autorka dowodzi, że świat przedstawiony w tym dramacie wyłania się ze skomplikowanej konstrukcji tekstowej, oscylującej między baśnią a misterium. Kontaminacja genologiczna sprawia, że z jednej strony gatunki implikują wykorzystanie gotowych wzorców strukturalnych i interpretacyjnych, z drugiej zaś stają się nośnikiem treści, które się w tych wzorcach nie mieszczą. Dramat Szukiewicza stanowi także dowód na siłę ramy dramatycznej.
Słowa kluczowe:
gatunek, punkt widzenia, baśń, postać, rama scenicznaBibliografia
BachtinMichaił (1986), Problem gatunków mowy, w:M. Bachtin, Estetyka twórczości słownej, przeł. D. Ulicka, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 348–402.
Borowski Mateusz (2009), Tożsamość miejsca. Modele konstrukcji przestrzeni w dramacie, w: Elementy dramatu. Analizy diagnostyczne, red. M. Sugiera, M. Borowski, Kraków: Księgarnia Akademicka, s. 145–162.
Czabanowska-Wróbel Anna (1996), Baśń w literaturze Młodej Polski, Kraków: Universitas.
Eliot Thomas Stearns (1972), „Retoryka” i dramat poetycki, w: T.S. Eliot, Szkice krytyczne, przeł. M. Niemojowska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 187–194.
Nabiałek Magda (2018), Scena – między słowem a obrazem. O kompozycji dramatów Juliusza Słowackiego, Kraków: Universitas.
Nabiałek Magda (2019), Baśń dramatyczna – zapomniane ogniwo, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, t. 62, z. 3, s. 103–119.
Podstawka Anna (2006), Dramaturgia Macieja Szukiewicza, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Schuback Marcia S´a Cavalcante (2008), Odyseusz przy maszcie, w: M. Schuback, Pochwała nicości. Eseje o hermeneutyce filozoficznej, przeł. L. Neuger, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sinko Tadeusz (1918), Świat baśni, „Maski”, z. 7–8, s. 127–131, 148–152.
Sławińska Irena (2003), Główne problemy struktury dramatu, w: Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i oprac. J. Degler, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 84–101.
Sugiera Małgorzata (2009), Zapośredniczone spojrzenie: ramy i punkty widzenia w dramacie, w: Elementy dramatu. Analizy diagnostyczne, red. M. Sugiera, M. Borowski, Kraków: Księgarnia Akademicka, s. 119–143.
Szukiewicz Maciej (1902), Arf, Kraków: Czas.
Świontek Sławomir (2003), O strukturalnych związkach i zależnościach tworzyw dzieła dramatycznego, w: Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i oprac. J. Degler, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, s. 110–118.
Truskolaska Anna (1983), Młodopolska ekspansja pojęcia „misterium”, w: Wśród mitów teatralnych Młodej Polski, red. I. Sławińska, M.B. Stykowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie, s. 277–305.
Waligóra Jerzy (2004), Młodopolski „dramat wewnętrzny”: przejawy podmiotowości i subiektywizacji
w wybranych utworach dramatycznych, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
