Conan Edogawa – detektyw z komiksów Gōshō Aoyamy jako superbohater
Marcin Chudoba
Wydział Nauk Humanistycznych. Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowiehttps://orcid.org/0000-0002-1005-9693
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest analiza postaci Conana Edogawy, protagonisty komiksowego cyklu Meitantei Conan autorstwa Gōshō Aoyamy jako wariacji na temat superbohatera. Materiał badawczy, oprócz mangi, stanowią serial animowany będący jej adaptacją oraz powiązane z nim filmy kinowe. Źródło inspiracji dla japońskiego artysty stanowi szeroko pojęta literatura kryminalna, a zwłaszcza opowiadania o Sherlocku Holmesie autorstwa Artura Conana Doyle’a. Analiza zebranego materiału wykazała, że opisywana franczyza ma charakter narracji transmedialnej. Ponadto Aoyama, jak również twórcy animowanych adaptacji komiksu Meitantei Conan, posługuje się transfikcjonalnością. Japoński artysta dzięki połączeniu elementów kryminalnych z superbohaterskimi oraz częściowemu ich sparodiowaniu, stworzył postać „omnipotentnego”, wszechwiedzącego detektywa-superherosa, który jest w stanie rozwiązać każdą zagadkę.
Słowa kluczowe:
komiks, kryminał, superbohater, manga, Conan Edogawa, Sherlock HolmesBibliografia
Aoyama G¯osh¯o (2011), Magic Kaito Treasured Edition t. 1, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (1994), Meitantei Conan, t. 1–3, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (1995), Meitantei Conan, t. 4, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (1997), Meitantei Conan, t. 16, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (1998), Meitantei Conan, t. 19, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (1998), Meitantei Conan, t. 21, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (2000), Meitantei Conan, t. 27, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (2005), Meitantei Conan, t. 48–49, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (2008), Meitantei Conan, t. 61, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (2014), Meitantei Conan, t. 84, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Aoyama G¯osh¯o (2019), Meitantei Conan, t. 96, Tokio: Kabushiki gaisha Sh¯ogakukan.
Bazylewicz Tomasz, Jankowski Przemysław (2012), Synkretyzm kulturowy na wybranych przykładach. Analiza krytyczna Ghost in the Shell, Appleseed oraz Fullmetal Alchemist, „Zeszyty Komiksowe”, nr 13, s. 81–85.
Chudi X, Lupin, Blade i Detektyw Conan na antenie AXN Spin, https://anime.com.pl/Lupin%2C Blade i Detektyw Conan na antenie AXN Spin,news,read,6303.html [dostęp 08.03.2020].
Czubaj Mariusz (2010), Etnolog w Mieście Grzechu. Powieść kryminalna jako świadectwo antropologiczne, Gdańsk: Oficynka.
DC Comics (1990), Batman Archives. Volume I, New York: DC Comics INC.
Depta Anna (2019), Początki kryminału – Auguste Dupin i Sherlock Holmes. Reminiscencje, w: Literatura popularna. Tom 3. Kryminał, red. E. Bartos, K. Niesporek, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 141–154.
Detective Conan w bazie MyAnimeList, https://myanimelist.net/manga/11176/Detective Conan [dostęp 08.09.2020].
Dmitruk Natalia (2017), Wierzenia z perspektywy japońskiej. Mushishi Yuki Urushibary, „Literatura i Kultura Popularna”, nr 23, s. 93–107.
Eco Umberto (2008), Superman w literaturze masowej. Powieść popularna: między retoryką a ideologią, przeł. Joanna Ugniewska, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Gavaler Chris (2018), Superhero Comics, London, New York: Bloomsbury.
Gosho Aoyama’s Profile, oficjalna strona internetowa G¯osh¯o Aoyama Manga Factory, https://www.gamf.jp/english/41.html [dostęp 23.02.2020].
Hajdu David (2008), The Ten-Cent Plague. The Great Comic-Book Scare and How It Changed America, New York: Farr, Straus and Giroux.
Ingulsrud John E., Allen Kate (2009), Reading Japan Cool. Patterns of Manga Literacy and Discourse, Lanham: Lexington Books.
Jenkins Henry (2007), Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, przeł. M. Bernatowicz,
M. Filiciak, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Kaveney Roz (2008), Superheroes! Capes and Crusaders in Comics and Films, London,
New York: I.B. Tauris.
Kołsut Rafał (2019), Pradziadkowie Supermana – genealogia komiksowych superbohaterów, w: Heroica. Bohaterstwo w literaturze i kulturze europejskiej, red. A. Gawarecka, W. Szturc, E. Wesołowska, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, s. 297–314.
Lee Stan i in. (2015), Początki Marvela. Lata sześćdziesiąte, przeł. S. Smolarek, Warszawa: Hachette Polska.
Lee Stan, Ditko Steve, Szenics Terry (2017), Doktor Strange, mistrz czarnej magii!, w: Doktor Strange, przeł. J. Jankowski, Warszawa: Hachette Polska, s. 7–11.
Meitantei Conan: Zero no Tea Time w bazie MyAnimeList, https://myanimelist.net/manga/114379/Meitantei Conan Zero no Tea Time [dostęp 08.09.2020].
Marciniak Paweł (2015), Transfikcjonalność, „Forum Poetyki”, nr 2, s. 102–106.
Materne Agnieszka (2019), Fenonem mangi i anime w środowisku młodzieży. Studium dyfuzji kultur, Kraków: Impuls.
Nycz Ryszard (2000), Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Kraków: Universitas.
Oficjalna strona serialu aktorskiego Kud¯o Shin’ichi e no Ch¯osenj¯o, https://www.ytv.co.jp/conan-drama/ [dostęp 08.09.2020].
Olkusz Ksenia (2018), Transfikcjonalność w literaturze, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, nr 61, z. 1, s. 159–165.
Opis 12. odcinka serii Detektyw Conan, http://www.tv.pl/opis/s 6 p 9452 Detektyw Conan.xhtml [dostęp 08.03.2020].
Rembowska-Płuciennik Magdalena (2012), Poetyka intersubiektywności. Kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Smith Jeff, Hamaker Steve (2019), Shazam! Potworne stowarzyszenie zła, przeł. T. Sidorkiewicz, Warszawa: Egmont Polska.
Trocha Bogdan (2019), Typologia herosa w literaturze popularnej, w: Heroica. Bohaterstwo w literaturze i kulturze europejskiej, red. A. Gawarecka, W. Szturc, E. Wesołowska, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, s. 279–296.
TMS Entertainment USA, A Massive Hit Series! Detective Conan: The Fist of Blue Sapphire, to be Released Nationwide in Japan on April 12th, 2019, http://www.tms-e.co.jp/english/pdf/20190408 conan movie en.pdf [dostęp 23.02.2020].
Więckowski Jacek (2012), Detective Conan – na tropie swojego ciała. Świat pod lupą, „Magazyn Arigato. Azjatycki Komiks i Animacja”, nr 14, s. 38–39.
Winiarska Justyna (2016), Plakat jako przykład multimodalnego amalgamatu, „LingVaria”, nr 2, s. 43–55.
Wright Bradford W. (2003), Comic Book Nation. The Transformation of Youth Culture in America, Baltimore & London: The Johns Hopkins University Press.
Yaiba w bazie MyAnimeList, https://myanimelist.net/manga/1631/Yaiba [dostęp 23.02.2020].
Zaremba-Penk Joanna (2019), Ikonografia mangi. Wpływy tradycji rodzimej i zachodnich twórców na wybranych japońskich artystów mangowych, Bydgoszcz: Wydawnictwo Kirin.
Zawrotny Przemysław (2018), Zamiana herosa w superherosa, „Zeszyty Komiksowe”, nr 26, s. 4–12.
Żaglewski Tomasz (2017), Kinowe uniwersum superbohaterów. Analiza współczesnego filmu komiksowego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Filmografia:
Detektyw Conan: Architekt zniszczenia, reż. Kenji Kodama, Japonia 1997.
Detektyw Conan odc. 1; 146–147; 162; 425, reż. Kenji Kodama i in., Japonia 1996; 1999;
Meitantei Conan Magic File 2: Kudou Shin’ichi Nazo no Kabe to Kuro Lab Jiken, reż.
Yasuichiro Yamamoto, Japonia 2008.
Meitantei Conan: Baker Street no B¯orei, reż. Kenji Kodama, Japonia 2002.
Meitantei Conan: Seikimatsu no Majutsushi, reż. Kenji Kodama, Japonia 1999.
Meitantei Conan: Shikkoku no Chaser, reż. Yasuichiro Yamamoto, Japonia 2009.
Meitantei Conan: Senritsu no Full Score, reż. Yasuichiro Yamamoto, Japonia 2008.
Wydział Nauk Humanistycznych. Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie https://orcid.org/0000-0002-1005-9693
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
