Feministyczne topografie miasta – Neapol Eleny Ferrante
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest analizie roli Neapolu w twórczości Eleny Ferrante. Stolica Kampanii funkcjonuje tu jako topograficzna matryca doświadczeń postaci powieściowych, a jednocześnie płaszczyzna, w którą autorka wpisuje podstawowe rejestry swojej twórczości: autobiograficzny, tożsamościowy, intertekstualny i warsztatowy. Kluczowy dla tak projektowanej poetyki przestrzeni jest nierozerwalny związek pomiędzy Neapolem, doświadczeniem kobiet i twórczością. Istotę tej relacji dookreślają takie pojęcia jak: labiryntowość, porowatość, gettoizacja, smarginatura. Przepisanie miasta z perspektywy kobiecej wrażliwości i pamięci subwersywnie dekonstruuje jego androcentryczne i opresywne właściwości, akcentując sprawczość kobiet jako dux feminae facti, zakreślających własne przestrzenie w topografii miejskiej i artystycznej.
Słowa kluczowe:
Ferrante, Neapol, topografia feministyczna, labiryntowość, tożsamość, pamięćBibliografia
Bachelard Gaston (1975), Dom rodzinny i dom oniryczny, w: G. Bachelard, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, Warszawa: PIW, s. 301–330.
Bachelard Gaston (1994), The House. From Cellar to Garret. The Signifiance of the Hut, w: G. Bachelard, The Poetics of Space, przeł. M. Jolas, Boston: Beacon Press, s. 3–37.
Bell Zoe (2020), Exploring Elena Ferrante’s Italy: A Literary Tour of Naples, 27.10.2020, https://passionpassport.com/elena-ferrante-tour-naples [dostęp 10.10.2021].
Benjamin Walter (2010), Tiergarten, w: W. Benjamin, Berlińskie dzieciństwo na przełomie wieków, przeł. B. Baran, Warszawa: Aletheia, s. 17–25.
Benjamin Walter, Lacis Asja (2020), Neapol, przeł. I. Kania, „Znak”, nr 784, https://www.miesiecznik.znak.com.pl/walter-benjamin-neapol [dostęp 08.01.2022].
Błocian Ilona, Jung i Bachelard: problem wyobraźni i mitu, „Analiza i Egzystencja” 2005, nr 1, s. 87–116.
Bullaro Grace Russo, Love Stephanie V. [red.] (2016), The Works of Elena Ferrante. Reconfiguring the Margins, Nowy Jork: Palgrave Macmillan.
Ferrante Elena (2012), My Brilliant Friend, przeł. A. Goldstein, Rzym: edizioni e/o.
Ferrante Elena (2016), Frantumaglia. A Writer’s Journey, z włos. przeł. A. Goldstein, Nowy Jork: Europa Editions.
Ferrante Elena (2017), Historia nowego nazwiska, przeł. L. Rodziewicz-Doktór, Katowice: Sonia Draga.
Ferrante Elena (2018), Genialna przyjaciółka, przeł. A. Pawłowska-Zampino, Katowice: Sonia Draga.
Ferrante Elena (2018), Historia ucieczki, przeł. L. Rodziewicz-Doktór, Katowice: Sonia Draga.
Ferrante Elena (2018), Historia zaginionej dziewczynki, przeł. L. Rodziewicz-Doktór, Katowice: Sonia Draga.
Ferrante Elena (2018), Obsesyjna miłość, przeł. L. Rodziewicz-Doktór, Katowice: Sonia Draga.
Ferrante Elena (2020), Czas porzucenia, przeł. L. Rodziewicz-Doktór, Katowice: Sonia Draga.
Grosz Elizabeth, Bodies-Cities (1999), w: Feminist Theory and the Body. A Reader, red. J. Price, M. Shildrick, Edinburgh: University Press, s. 381–387.
Kurkiewicz Juliusz (2016), Autor to tylko nieszczery spektakl, wywiad z E. Ferrante, „Książki. Magazyn do czytania”, dodatek do „Gazety Wyborczej”, 23.02.2016, https://wyborcza.pl/1,75410,19664584,elena-ferrante-autor-to-tylko-nieszczeryspektakl-rozmowa.html#ixzz40vtJSgpb [dostęp 07.10.2021].
Kurkiewicz Juliusz, Kim jest najlepsza pisarka współczesnej Europy, „Książki. Magazyn do czytania”, dodatek do „Gazety Wyborczej”, 23.02.2016, https://wyborcza.pl/1,75410,19664535,elena-ferrante-kim-jest-najlepsza-pisarka-wspolczesnej-europy.html [dostęp 07.10.2021].
Mah Ann (2016), Elena Ferrante’s Naples, Then and Now, „The New York Times”, 14.01.2016, https://www.nytimes.com/2016/01/17/travel/elena-ferrante-naples.html [dostęp 10.10.2021].
Milkova Stiliana (2021), Elena Ferrante as a World Literature, Nowy Jork: Bloomsbury Academic.
Neapol i syrena Partenope, https://turystyka.plportal.pl/artykuly/warto-zobaczyc-swiat/neapol-i-syrena-partenope [dostęp 15.01.2022].
Ricciardi Alessia (2021), Finding Ferrante. Autorship and the Politics of World Literature, Nowy Jork: Columbia University Press.
Seymour Sophia (2017), Elena Ferrante’s Naples: a photo essay, „The Guardian”, 07.11.2017, https://www.theguardian.com/travel/2017/nov/07/elena-ferrantenaples-footsteps-my-brilliant-friend-photo-essay [dostęp 10.10.2021].
Wergiliusz (1981), Eneida, przeł. T. Karyłowski, Wrocław: Ossolineum.
The Elena Ferrante Inteview, trans. by A. Goldstein, „Elle” 29.08.2020, https://www.elle.com/culture/books/a33834141/elena-ferrante-interview-the-lying-life-of-adults
[dostęp 28.01.2022].
Wyspa Megaride oraz Castel dell’Ovo, czyli Zamek jajeczny w Neapolu, https://neapol.pl/wyspa-megaride-oraz-castel-dellovo-czyli-zamek-jajeczny-w-neapolu/ [dostęp15.01.2022].
Za Eleną Ferrante do Neapolu, https://nonienotak.wordpress.com/2018/04/23/zaelena-ferrante-do-neapolu/ [dostęp 06.11.2021].
.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
