Uwagi o przestrzeni w „Empuzjonie” Olgi Tokarczuk
Roman Bobryk
Wydział Nauk Humanistycznych. Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcachhttps://orcid.org/0000-0002-5343-4043
Abstrakt
W artykule poddano analizie konstrukcję przestrzeni przedstawionej w powieści Empuzjon Olgi Tokarczuk. Akcja utworu rozgrywa się jesienią 1913 roku w położonym w Sudetach uzdrowisku Gërbersdorf. Miasteczko, którego centrum stanowi dom uzdrowiskowy, położone jest w otoczonej lesistymi zboczami dolinie. Położenie takie sprawia, że miasteczko stanowi przestrzeń zamkniętą. Przestrzeń ta stanowi przeciwieństwo otaczającej je przestrzeni górskiej. Przeciwstawienie to można opisać za pomocą opozycji „cywilizacja – natura” oraz „męskie – żeńskie” (gdzie żeńska i „dzika/pierwotna” jest przestrzeń natury, zaś w świecie miasteczka dominuje pierwiastek męski). Z perspektywy biografii głównego bohatera, androgynicznego Mieczysława Wojnicza, istotną rolę odgrywa oś wertykalna świata. Jego rozwój przebiega od wspomnień o wyprawach do piwnicy w okresie dzieciństwa do strychu w pensjonacie w Gërbersdorfie.
Słowa kluczowe:
Olga Tokarczuk, przestrzeń, psychoanaliza, tożsamośćBibliografia
Felberg Karolina (2022), Wszech(nie)obecność kobiet. O „Empuzjonie” Olgi Tokarczuk, https://kulturaliberalna.pl/2022/06/14/karolina-felberg-recenzja-empuzjonolga- tokarczuk/ [dostęp 17.09.2022].
Fredro-Smoleńska Maria (2022), „Empuzjon”: Nowa powieść Olgi Tokarczuk, https://www.vogue.pl/a/empuzjon-nowa-powiesc-olgi-tokarczuk [dostęp 17.09.2022].
Jung Carl Gustav (2007), Życie symboliczne, przeł. R. Reszke, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Klan Rafał (2022), Tuntschi, czyli kilka słów (albo więcej) o „Empuzjonie” Olgi Tokarczuk, https://rklanblog.wordpress.com/2022/06/19/tuntschi-czyli-kilka-slow-albowiecej-o-empuzjonie-olgi-tokarczuk/ [dostęp 17.09.2022].
Kozak Tomasz (2022), Co robić, jeśli nie chcemy kisnąć w apolitycznej grzybni, https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-alej/empuzjon-olga-tokarczuk-recenzja/[dostęp 18.09.2022].
Larenta Anna (2018), Grzybnia jako metafora w twórczości Olgi Tokarczuk, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” nr 13, s. 201–218, DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2018.13.14.
Madaliński Artur (2022), „Empuzjon” Olgi Tokarczuk, czyli wołanie o wielość, https://www.miesiecznik.znak.com.pl/empuzjon-olgi-tokarczuk-czyli-wolanie-o-wielosc/[dostęp 18.09.2022].
Piątkowska Anna (2022), Czyta się. Książki. Świat bez kobiet. Olga Tokarczuk zaprasza douzdrowiska, https://dziennikpolski24.pl/czyta-sie-ksiazki-swiat-bez-kobiet-olgatokarczuk-zaprasza-do-uzdrowiska-recenzja/ar/c13-16424051 [dostęp 18.09.2022].
Sarnowska Amelia (2022), „Empuzjon” Olgi Tokarczuk. W poszukiwaniu własnej opowieści,https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/empuzjon-olgi-tokarczuk-wposzukiwaniu-wlasnej-opowiesci-recenzja/rlwbyzt [dostęp 14.09.2022].
Sobolewska Justyna (2022), Anomalia, „Polityka” 2011, nr 23 (3366), s. 76–78.
Tokarczuk Olga (1998), Dom dzienny, dom nocny, Wałbrzych: Wydawnictwo „Ruta”.
Tokarczuk Olga (2022) Empuzjon. Horror przyrodoleczniczy, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Warnke Agnieszka (2022), Olga Tokarczuk, „Empuzjon”, https://culture.pl/pl/dzielo/olga-tokarczuk-empuzjon [dostęp 17.09.2022].
Witkowska Ilona (2022), Lęk przed lękiem, https://www.dwutygodnik.com/artykul/10128-lek-przed-lekiem.html [dostęp 18.09.2022].
Wydział Nauk Humanistycznych. Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach https://orcid.org/0000-0002-5343-4043
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
