„O miłości, bez erotyzmu”. Lektura filologiczna Podwójnego oddechu Zbigniewa Herberta
Tomasz Tomasik
Instytut Polonistyki Akademia Pomorska w Słupskuhttps://orcid.org/0000-0001-8778-0406
Abstrakt
The article is a proposal for a new interpretation of Herbert’s erotic poems from a collection entitled Podwójny oddech [Double Breath], whose illegal publication caused confusion among readers and literary scholars. In addition to legal matters, the discussion also concerned the artistic level of this collection of poetry. The author draws attention firstly – to the conscious compositional idea in the Podwójny oddech, secondly – to a series of intertextual references that testify to the poet’s reading, thirdly – to the poet’s attempt to find the proper poetic language to express the love experiences and fourthly – to a specific, shaped by religious schemes, philosophy of love.
Słowa kluczowe:
Polish poetry, eroticism, epistolography, poetics, intertextualityBibliografia
Antoniuk Mateusz (2009), Otwieranie głosu. Studium o wczesnej twórczości Zbigniewa Herberta (do 1957 roku), Kraków: Wydawnictwo Platan.
Augustyn św. (1987), Wyznania, przeł., opatrzył posłowiem i kalendarium Z. Kubiak, Warszawa: Pax.
Baczyński Krzysztof Kamil (1970), Utwory zebrane, t. I, oprac. A. Kmita-Piorunowa, K. Wyka, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Barthes Roland (1999), Fragmenty dyskursu miłosnego, przekład i posłowie M.Bieńczyk, wstęp M.P. Markowski, Warszawa: KR.
Fert Józef (2000), Hala Pana Cogito czyli wszystko na sprzedaż, „Ethos”, nr 4, s. 163–171.
Franaszek Andrzej (2018), Herbert. Biografia I. Niepokój, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Herbert Zbigniew (2008), Dramaty, oprac. J. Kopciński, Warszawa: Towarzystwo „Więź”.
Herbert Zbigniew (2008), Król mrówek. Prywatna mitologia, oprac. R. Krynicki, Kraków: Wydawnictwo a5.
Herbert Zbigniew (2000), Listy do Muzy. Prawdziwa historia nieskończonej miłości, oprac. M. Marchlewska, Gdynia: Małgorzata Marchlewska Wydawnictwo.
Herbert Zbigniew (2010), Utwory rozproszone: (rekonesans), wybór i oprac. edytorskie R. Krynicki, Kraków: Wydawnictwo a5.
Herbert Zbigniew (2001), Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948–1998, zebrał i oprac. P. Kądziela, Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Herbert Zbigniew (2011), Wiersze zebrane, oprac. edytorskie R. Krynicki, Kraków: Wydawnictwo a5.
Herbert Zbigniew,Chrzanowski Tadeusz (2016), „Mój bliźni, mój bracie”. ZbigniewHerbert – Tadeusz Chrzanowski: listy 1950–1998, oprac. Z. Baran, Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Herbert Zbigniew, Elzenberg Henryk (2002), Korespondencja, oprac. B. Toruńczyk, Warszawa: Fundacja Zeszytów Literackich.
Herbert Zbigniew, Turowicz Jerzy (2005), Korespondencja, oprac. T. Fiałkowski, Kraków: Wydawnictwo a5.
Herbert Zbigniew, Zawieyski Jerzy (2002), Korespondencja 1949–1967, oprac. P. Kądziela, Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Jasińska-Wojtkowska Maria (1983), Sacrum w poezji Leopolda Staffa, w: Religijne tradycje literatury polskiej, t. 1: Polska liryka religijna, red. S. Sawicki, P. Nowaczyński, Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, s. 371–422.
Kopciński Jacek (2008), Nasłuchiwanie. Sztuki na głosy Zbigniewa Herberta, Warszawa: Towarzystwo „Więzi”.
Lam Andrzej (2001), Zbigniew Herbert przed debiutem książkowym, w: Twórczość Zbigniewa Herberta, red. M. Woźniak-Łabieniec, J. Wiśniewski, Kraków: Universitas, s. 11–26.
Liebert Jerzy (1976), Pisma zebrane 1. Poezja – proza, zebrał, oprac. i wstępem opatrzył S. Frankiewicz, Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Melberg Arne (2011), Spojrzenie zwrócone ku wnętrzu, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka”, nr 18, s. 191–210.
Rilke Rainer Maria (1987), Poezje, wybrał, przeł. i posłowiem opatrzył M. Jastrun, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Siedlecka Joanna (2002), Pan od poezji. O Zbigniewie Herbercie, Warszawa: Prószyński i S-ka.
Sławińska Irena (1949), Groza słowa, „Znak”, nr 2, s. 118–133. Słowacki Juliusz (1981), Wiersze i poematy, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Instytut Polonistyki Akademia Pomorska w Słupsku https://orcid.org/0000-0001-8778-0406
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
