Obserwując płonące miasto. O ludności cywilnej i (nie)uczestniczeniu w powstaniu warszawskim w Notatkach z okresu Powstania Warszawskiego Zofii Charytańskiej

Marta Taperek

Instytut Badań Literackich PAN


Abstrakt

The purpose of the article is to expose the civilian experience of the Warsaw Uprising, the event traditionally connected with the heroic military myth of the Polish nation. The main source is a non-published diary of Zofia Charytańska, ordinary citizen of Warsaw, who records the everyday life in the German- and later Russian-occupied city areas. Her diaries show the civilian perspective on the 1944 military operation, indicating at the same time the anxiety and guilt of an uninvolved observer. This individual experience is submerged in the broader historical and ideological context. It further extends the narrative about Praga, the city district east of the Vistula river, which did not participate in the Uprising and was “liberated” by the Soviet Army.

Słowa kluczowe:

Warsaw Uprising, civilian perspective, warfare, diary, Zofia Charatyńska

Charytańska Zofia, Notatki z okresu Powstania Warszawskiego. Odcinek życia codziennego Pragi, rękopis przechowywany w: Zakład Rękopisów Biblioteki Narodowej, sygnatura Rps 10 492 III.

Czajka Jadwiga, Pamiętnik mieszkanki Pragi: 20 lipiec 1944 r. – 24 styczeń 1945 r., Warszawa: Full-Druk, 2006.

Czerkawski Andrzej, Dunin-Wąsowicz Marek, Pomnik Braterstwa Broni Warszawa–Praga, Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1970.

Grzebalska Weronika, Płeć powstania warszawskiego,Warszawa: Wydawnictwo Instytut Badań Literackich PAN: Narodowe Centrum Kultury, 2013.

Herbich Anna, Dziewczyny z powstania, Kraków: Znak Horyzont – Społeczny Instytut Wydawniczy Znak, 2014.

Kossowski Hubert, Janczewski Władysław, Kulbicki Tadeusz, Warszawska Praga w latach 1939–1945. Fakty i wspomnienia z czasów terroru, Warszawa: Fundacja Hereditas, 2008.

Kuzko Katarzyna, Warszawska Praga. Autoportret rozproszony, „Konteksty. Polska Sztuka Ludowa” 2009, nr 1/2, s. 185–194.

Lechowski Andrzej, Frontowe dni Pragi: wrzesień 1944–styczeń 1945, Pruszków, Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny, 1995.

Pamiętniki i relacje w zbiorach Biblioteki Narodowej, oprac. D. Kamolowa przy współudziale T. Sieniateckiej, Warszawa: Biblioteka Narodowa, 2015.

Rodak Paweł, Wizje kultury pokolenia wojennego, Wrocław: „Funna”, 2000.

Sebyłowa Sabina, Notatki z prawobrzeżnej Warszawy, Warszawa: „Czytelnik”, 1985.

Pobierz

Opublikowane
2017-03-15



Marta Taperek 
Instytut Badań Literackich PAN



Licencja

Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0  (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)

Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:

1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.

Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.