Krajobraz po bitwie. O trylogii montecassińskiej Melchiora Wańkowicza
Beata Nowacka
Instytut Literaturoznawstwa. Uniwersytet Śląski w Katowicachhttps://orcid.org/0000-0001-8644-4769
Abstrakt
W artykule poddano analizie Bitwę o Monte Cassino Melchiora Wańkowicza. Autorka zwraca uwagę na fakt, że utwór ten nie jest dziś często czytany, lecz nadal wyróżnia się na tle innych narracji o przełomowych bitwach. Włoska batalia została ukazana wieloaspektowo: w ujęciach panoramicznych i z uważnością wobec topograficznego szczegółu, w sposób ścisły i dokumentarny, ale i z uwzględnieniem artystycznych komponentów dzieła. Jest to ujęcie wciąż atrakcyjne dla polskich i zagranicznych czytelników, dla których Wańkowiczowska trylogia stanowi nie tylko ważny dokument wielkiej batalii, ale i źrodło tożsamościowych refleksji.
Słowa kluczowe:
reportaż, bitwa o Monte Cassino, II wojna światowa, Melchior Wańkowicz, tozsamośćBibliografia
Bocheński Jan Innocenty Maria (2008), Wspomnienia, Komorów: Wydawnictwo ANTYK – Marcin Dybowski.
Giedroyc Jerzy,Wańkowicz Melchior (2000), Listy 1945–1963, wyboru dokonała i wstępem opatrzyła A. Ziółkowska-Boehm, przypisy opracowali A. Ziółkowska-Boehm i J. Krawczyk, Warszawa: Czytelnik.
Herling-Grudziński Gustaw (2019), Dziennik pisany nocą. Vol. 2. 1982–1992, w: G. Herling-Grudziński, Dzieła zebrane, red. W. Bolecki, t. 8, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Keegan John (2019), Oblicze bitwy. Studium nad bitwami pod Azincourt, Waterloo i nad Sommą, przeł. M. Grzywa, Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V.
Kaliszewski Andrzej (2017), Mistrzowie polskiego reportażu wojennego (1914–2014), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Morcinek Gustaw (1982), Judasz Monte Sicuro, wyd. 4, Katowice: Instytut Wydawniczy PAX.
Nowacka Beata (2018), Ćwiczenia pamięci: na marginesie Bitwy o Monte Cassino Melchiora Wańkowicza, w: Palimpsest: miejsca i przestrzenie, red. A. Gomóła, A. Szawerna--Dyrszka, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Odyseja 2 Korpusu Polskiego (2017), teksty i wybór ikonografii K. Jaworska i P. Morawski, Rzym–Warszawa: Fundacja Muzeum Pamięci 2 Korpusu Polskiego we Włoszech.
Turkiewicz Zbigniew, Bitwa o Monte Cassino, https://www.youtube.com/watch?v=UMYz9irGuFw [dostęp 10.09.2024].
Wańkowicz Melchior (1974), Wojna i pióro, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Wańkowicz Melchior (1989), Bitwa o Monte Cassino, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Wańkowicz Melchior (1989), Bitwa o Monte Cassino, t. 3. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Wawer Zbigniew (2009), Monte Cassino. Walki 2. Korpusu Polskiego, Warszawa: Wydawnictwo Bellona.
Wiszniowska Monika (2016), Melchiora Wańkowicza literacki obraz bitwy pod Monte Cassino, w: Reprezentatywna mikroskala? Rozważania o tożsamości lokalnej mieszkańców Czeladzi z racji udziału ich przedstawicieli w bitwie o Monte Cassino, red. M. Krakowiak,
A. Dębska-Kossakowska, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Wolny Kazimierz [K. Wolny-Zmorzyński] (1991), Sztuka reportażu wojennego Melchiora Wańkowicza, Rzeszów: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie.
Ziółkowska-Boehm Aleksandra (2014), Druga bitwa o Monte Cassino i inne opowieści, Warszawa: Iskry.
Ziątek Zygmunt (1993), Proza – narodziny współczesnego reportażu, w: Literatura polska 1918–1975, t. 2: 1933–1944, red. A. Brodzka, S. Żółkiewski, Warszawa: Wiedza Powszechna.
Instytut Literaturoznawstwa. Uniwersytet Śląski w Katowicach https://orcid.org/0000-0001-8644-4769
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
