W poszukiwaniu autentycznej Irlandii – o krajobrazach w powieści „Kolonia” Audrey Magee
Abstrakt
Artykuł dotyczy wydanej w Polsce w 2024 roku powieści Kolonia Audrey Magee. Autorka artykułu koncentruje się na tych partiach powieści, które dotyczą krajobrazu irlandzkiej wyspy oraz jej mieszkańców, postrzeganych przez głównych bohaterów powieści: przede wszystkim angielskiego malarza, ale także francuskiego językoznawcę. W swoich rozważaniach odnosi się do rozumienia pojęcia „krajobrazu” związanego z widzeniem, malarstwem, a także z Gilpinowską malowniczością. Podejmuje refleksję nad krajobrazem w kontekście „autentyczności”, której poszukują wspomniani bohaterowie. W tym celu poddaje analizie m.in. klisze i konwencje kulturowe, które stanowią dla nich punkty odniesienia. Na marginesie tych rozważań proponuje także, by utrwalone w tekstach literackich kulturowe prefiguracje doświadczenia przestrzeni zaczerpnięte z malarstwa nazywać literackimi „szkiełkami Claude’a”.
Słowa kluczowe:
Audrey Magge, Irlandia, autentyczność, krajobraz, „imperialne spojrzenie”, literackie szkiełka Claude'aBibliografia
Blackburn Graham (1978), The Illustrated Encyclopedia of Ships, Boats, Vessels and Other Water-borne Crafts, Woodstock: The Overlook Press.
Bradley Anthony (2003), Hearts of Darkness: Conrad, Casement, and the Congo, „ARIEL: A Review of International English Literature”, nr 34(2–3), s. 197–214.
Coetzee John Maxwell (2009), Malowniczość, wzniosłość i południowoamerykański krajobraz, w: J.M. Coetzee, Białe pisarstwo. O literackiej kulturze Afryki Południowej, przeł. D. Żukowski, Kraków: Znak, s. 53–86.
Cosgrove Denis Edmund (2014), Krajobraz i europejski zmysł wzroku – przyglądanie się naturze, w: Krajobrazy. Antologia tekstów, red. B. Frydryczak, D. Angutek, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, s. 79–111.
Dynkowska Julia (2017), „A jednak oczyma / [m]oimi patrzycie...”. O doświadczeniu sztuki w doświadczaniu przestrzeni, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 11, s. 167–179. DOI: 10.15290/bsl.2017.11.11.
Frydryczak Beata (b.r.), Krajobraz, https://cbh.pan.pl/pl/krajobraz [dostęp 28.09.2024]. Gilpin William (2014), Podróż malownicza, w: Krajobrazy. Antologia tekstów, red. B. Frydryczak i D. Angutek, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, s. 167–174.
Gombrich Ernst Hans (1981), Prawda a stereotyp, w: E.H. Gombrich, Sztuka i złudzenie. O psychologii przedstawiania obrazowego, przeł. J. Zarański, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 66–93.
Kaczmarek Jacek, Kapusta Armina (2022), Rozważania semiotyczne o geopoetyce odwróconej, „Białostockie Studia Literaturoznawcze”, nr 21, s. 251–270. DOI:10.15290/bsl.2022.21.14.
Lipiński Filip (2013), Hopper wirtualny. Obrazy w pamiętającym spojrzeniu, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika, s. 208–209.
Magee Audrey (2022), Writing About Art: The Colony by Audrey Magee, https://www.writing.ie/interviews/writing-about-art-the-colony-by-audrey-magee/ [dostęp27.09.2024].
Magee Audrey (2024), Kolonia, przeł. D. Jankowska, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Magee Audrey, Nogaś Michał (2024), To nie był atak jedynie na rodzinę królewską, także sygnał, że nikt z nas nie może czuć się bezpieczny. Wywiad, 16.03.2024, „Wysokie Obcasy”, https://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,157211,30786047,to-niebyl-atak-jedynie-na-rodzine-krolewska-takze-sygnal.html [dostęp 27.09.2024].
Manˇcić Aleksandra (2016), Paul Gauguin i Victor Segalen: estetyka odmienności pomiędzy literaturą a malarstwem, „Porównania”, nr 19, t. 19, s. 41–57, DOI:10.14746/p.2016.19.10268.
Marshall David (2002), The Problem of Picturesque, „Eighteen Century Studies”, t. 35, nr 3, s. 414, http://www.jstor.org/stable/30054207 [dostęp 26.09.2024].
Mendelsohn Meredith (2017), Why Is the Art World Divided over Gauguin’s Legacy?, 3 sierpnia 2017, https://www.artsy.net/article/artsy-editorial-art-dividedgauguins-legacy [dostęp 28.09.2024].
Mitchell William John Thomas (2014), Krajobraz imperialny, w: Krajobrazy. Antologia tekstów, red. B. Frydryczak i D. Angutek, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, s. 231–259.
Myerson Jonathan (2022), The Colony by Audrey Magee Review – Island Life at a Distance, „The Guardian” 27.02.2022, https://www.theguardian.com/books/2022/feb/27/the-colony-by-audrey-magee-review-island-life-at-a-distance [dostęp 20.06.2024].
Nycz Ryszard (2012), Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.
Pratt Mary Louise (2011), Imperialne spojrzenie. Pisarstwo podróżnicze a transkulturacja, przeł. E. E. Nowakowska, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Rybicka Elżbieta (2014), Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych praktykach i teoriach literackich, Kraków: Universitas.
Schlögel Karl (2009), Krajobrazy, płaskorzeźby, w: K. Schlögel, W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, przeł. I. Drozdowska, Ł. Musiał, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, s. 278–287.
The Crown (2020), Netflix, 2016–2023, sezon 4, odc. 1, reż. Benjamin Caron, data emisji: 15 listopada 2020.
Thompson Ewa (2011), A jednak kolonializm. Uwagi epistemologiczne, „Teksty Drugie”, nr 6, s. 289–302.
Vargas Llosa Mario (2011), Marzenie Celta, przeł. M. Chrobak, Kraków: Znak.
Warchala Michał (2006), Autentyczność i nowoczesność. Idea autentyczności od Rousseau do Freuda, Kraków: Universitas.
Wieczorkiewicz Anna (2012), Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży, Kraków:Universitas.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
