„Wszystkość nadciąga...” O Gomulickiego edycji kompletnej „Pism” Norwida – kilka uwag

Piotr Chlebowski

doi:10.15290/bsl.2019.14.17

“Things Get Nearer...”: A Few Remarks on Gomulicki’s Complete Edition of “Writings” by Norwid

Piotr Chlebowski

Instytut Literaturoznawstwa, Wydział Nauk Humanistycznych. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Piotr Chlebowski, dr hab., prof. KUL, pracownik Ośrodka Badań nad Twórczością Cypriana Norwida Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Autor książek: Cypriana Norwida „Rzecz o wolności słowa”. Ku epopei chrześcijańskiej (Lublin 2000), Romantyczna silva rerum. O Norwidowym „Albumie Orbis” (Lublin 2009), Polihymnia CN 1-2. Studia i szkice interpretacyjne (Lublin 2019). Zainteresowania badawcze: norwidologia, romantyzm, korespondencja sztuk, edytorstwo dzieł literackich, wiek XIX.

https://orcid.org/0000-0002-8285-9358

DOI: https://doi.org/10.15290/bsl.2019.14.17

Abstract

The article attempts to present in a synthetic way (also in the axiological aspect) the editorial work of Juliusz Wiktor Gomulicki. The editions of Norwid’s ouvre prepared by Gomulicki, especially the first complete edition of the poet’s writings, were published mainly in the years 1944–1989. Undoubtedly, Gomulicki’s greatest editorial success was the full coverage of Norwid’s writings. However, there were also some flaws, such as the excessive “biographisation” of his editorial commentaries, erroneous readings and peculiar, in the literary sense, interpretations. Furthermore, Gomulicki marginalised Norwid’s activity in the area of plastic arts (cf. his lithograph Solo). Also his genological classifications and categorisations, which had a great influence on the layout and form of the corpus of Norwid’s writings, raise some serious doubts. Finally, it is also impossible to recognize the critical and scientific character of this publishing endeavour, which Gomulicki willingly and constantly stressed.

References

„Chimera” (1904), t. 8, z. 22–24: Pamięci Cypriana Norwida, [zebrał i oprac. Z. Przesmycki],

Warszawa [recte: 1905].

Chlebowski Piotr (2014), Norwid do „Poety-ruin” – bez listu. O tekście Do Z. K., „Studia

Norwidiana”, t. 32, s. 131–146.

Gomulicki Juliusz Wiktor (1976), Kalendarz biograficzny Cypriana Norwida 1784–1821–

–1883–1905, w: C. Norwid, Pisma wszystkie, t. 11, Warszawa: PIW.

Krasiński Zygmunt (1912), Pisma [...], wydanie jubileuszowe, wyd. J. Czubek, t. 1–8,

G. Warszawa: Gebethner i sp.

Krasiński Zygmunt (1994), Listy do plenipotenta i oficjalistów, oprac. Z. Sudolski, Warszawa

PIW.

Krasiński Zygmunt (2017), Dzieła zebrane, t. 1–8, red. M. Strzyżewski i in., Toruń:

Wydawnictwo Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika.

Marren´e-Morzkowska Waleria (1878/1879), Grupa poetów z 1840 r. Cyprian Norwid,

„Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych”, nr 1,

z 24 grudnia / 5 stycznia, s. 8–9; 1878/1879, nr 2 z 31 grudnia / 12 stycznia,

s. 17–18; 1879, nr 3 z 7/19 stycznia, s. 41–42.

Marren´e-Morzkowska Waleria (1900), Symbolista sprzed pięćdziesięciu laty. Odczyt publiczny

na dochód Osad Rolnych, „Wędrowiec”, nr 15, s. 255; nr 16, s. 307–308.

Mickiewicz Adam (1993–2004), Dzieła, Wydanie Rocznicowe 1789–1998, t. 1–17, red.

Z.J. Nowak i in., Warszawa: Czytelnik.

Norwid Cyprian, Rzecz o wolności słowa [autograf], Biblioteka Narodowa sygn. 6316,

k. 1–38.

Norwid Cyprian (1869), Rzecz o wolności słowa, Paryż: Księgarnia Luxemburska.

Norwid Cyprian (1911), Pisma zebrane, wydał Z. Przesmycki, t. A: Pism wierszem dział

pierwszy, część 1–2, (recte: 1912); t. C: Pism dramatycznych dział pierwszy, (recte:

; t. E: Pism prozą dział pierwszy obejmujący legendy i nowele, (recte: 1914);

t. F: Pism prozą dział drugi: o sztuce i literaturze, (recte: 1914), Warszawa–Kraków:

Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza.

Norwid Cyprian (1933), Antologia artystyczna, przedm. Z. Przesmycki,Warszawa, odb.

„Grafika” 1933, nr 2.

Norwid Cyprian (1933), Inedita [I]. Reszta wierszy odszukanych po dziś dzień, a dotąd nie

wydanych, zebrał i wydał Z. Przesmycki (Miriam), Warszawa.

Norwid Cyprian (1933), Inedita [II]. Pierścień Wielkiej Damy. Tragedia w trzech aktach,

wydał z autografu Z. Przesmycki (Miriam), Warszawa.

Norwid Cyprian (1933), Inedita [III]. Rozprawki epistolarne, zebrał i wydał Z. Przesmycki

(Miriam), Warszawa.

Norwid Cyprian (1933), Poezje wybrane z całej odszukanej po dziś spuścizny poety, ułożył

i przypisami opatrzył Miriam [Zenon Przesmycki], z dwoma wizerunkami

i dwiema podobiznami autografów, Warszawa.

Norwid Cyprian (1937–1938), Wszystkie pisma [...] po dziś w całości lub fragmentach odszukane,

t. 3–4: Pisma dramatyczne, część pierwsza i druga, Warszawa 1937; t. 5:

Proza epicka, Warszawa 1937 (nakład częściowo zniszczony w 1944; tom puszczony

do wyd. obiegu w 1946); t. 6: Pisma o sztuce i literaturze, Warszawa 1938

(nakład częściowo zniszczony w 1944; tom puszczony do wyd. obiegu w 1946);

t. 7: Pisma filozoficzne, społeczne i t.d., Warszawa 1939 (tom wydrukowany, ale nie

zbroszurowany); t. 8–9: Listy. Część pierwsza (1–410) i druga (411–846), Warszawa

Norwid Cyprian (1939), Gromy i pyłki. Nowy tom poezyj, zebrał i oprac. A. Zaleski

(recte: J.W. Gomulicki), Wilno: Książnica Literacka (recte: 1944, Warszawa: Wydawnictwo

„Godziemba”).

Norwid Cyprian (1955), Okruchy poetyckie i dramatyczne, zebrał i oprac. J.W. Gomulicki,

Warszawa: PIW.

Norwid Cyprian (1966), Dzieła zebrane, t. 1–2: Wiersze, oprac. J.W. Gomulicki, Warszawa:

PIW.

Norwid Cyprian (1968), Pisma wybrane, oprac. J. W. Gomulicki, t. 1–5, Warszawa:

PIW, (wyd. 2, Warszawa 1980; wyd. 3, Warszawa 1983).