Artur Górski i modernistyczny Lwów. Powinowactwa ideowe
Abstrakt
W artykule prześledzono związki ideowe pomiędzy Arturem Górskim (1870–1959), autorem programu Młoda Polska ogłoszonego w krakowskim „Życiu” (1898), a modernistycznym Lwowem. Autorka koncentruje się na lwowskich epizodach biografii pisarza: pracy Górskiego nad rękopisami Samuela Zborowskiego i Zawiszy Czarnego Słowackiego w bibliotekach lwowskich, kontynuacji inicjatyw z kręgu lwowskich zwolenników powrotu do tradycji romantycznej, w tym myśli Mickiewicza, popularności Górskiego, autora Monsalwatu (1908) w kręgu młodzieży lwowskiej. Celem rozważań jest odpowiedź na pytanie, dlaczego Górski waloryzował Lwów modernistyczny kosztem Krakowa modernistycznego, z którym związane były początki jego twórczości.
Słowa kluczowe:
tradycja romantyczna, Młoda Polska, modernizm, Lwów, KrakówBibliografia
Boy-Żeleński Tadeusz (1932), Znasz-li ten kraj?..., Warszawa: Biblioteka Boya.
Dąbrowski Tadeusz (1906), rec. do: Juliusz Słowacki, Zawisza Czarny dramat Juliusza Słowackiego, z autografu wydał A. Górski, Warszawa–Kraków, „Pamiętnik Literacki”, R. 5, nr 1–4.
Franczyk-Cegla Agnieszka (2017), Zbiory książkowe Biblioteki im. Gwalberta Pawlikowskiego, „Galicja. Studia i materiały”, nr 3, s. 121–146.
Górski Artur (1898), List do Tadeusza Micińskiego z 14 października, w: Z Korespondencji Tadeusza Micińskiego
z lat 1893–1902, Rkps BN II 7258, mf 19409.
Górski Artur (1898), Młoda Polska, felieton nie posłany na konkurs „Słowa Polskiego”, „Życie” (krakowskie) nr 15, 16, 18, 19, 24, 25.
Górski Artur (1899), Spowiedź poety, „Życie” (krakowskie), nr 4, s. 63. Górski Artur (1899), Włodzimierz Tetmajer. [Żeńcy, Racławice, Kantyczki], „Życie” (krakowskie), nr 13, s. 244.
Górski Artur (1957), Tadeusz Miciński w Krakowie (1895–1901), w: Miscellanea literackie 1864–1910, red. S. Pigoń, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Górski Artur (1998), Monsalwat. Rzecz o Adamie Mickiewiczu, wyd. 5, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, Oficyna Wydawnicza Rytm.
Grzymała-Siedlecki Adam (1974), Niepospolici ludzie w dniu swoim powszednim, wyd. 4, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Hutnikiewicz Artur (1994), Młoda Polska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kleiner Juliusz (1909), Układ i tekst dzieł Słowackiego (O pierwszem, krytycznem wydaniu zbiorowem dzieł poety), „Pamiętnik Literacki”, R. 8, nr 1–4, s. 368.
Kleiner Juliusz i in. [red.] (1909), Cieniom Juliusza Słowackiego. Rycerza napowietrznej walki,
która się o narodowość naszą toczy, Lwów.
Kleiner Juliusz (1952), Słowo wstępne do wydania I Dzieł wszystkich Słowackiego, red. J. Kleiner, pomieszczone także w wyd. 2, Wrocław, s. X.
Kieżuń Anna (2004), Wiktor Hahn i jego fascynacje Słowackim, w: A. Kieżuń, Śladami tradycji. Szkice o twórcach Młodej Polski i Dwudziestolecia, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, s. 50–68.
Kieżuń Anna (2006), Drogi własne. O młodopolskiej twórczości Artura Górskiego, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Kieżuń Anna (2012), Cieniom Juliusza Słowackiego...(1909). Środowisko lwowskiej młodzieży polonistycznej w roku jubileuszowym, w: Jaki Słowacki? Studia i szkice w dwusetną rocznicę urodzin poety, red. E. Grzęda, M. Ursel, Wrocław: Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, s. 307–317.
Kieżuń Anna (2018), Stanisław Szczepanowski i jego „idea realizacji” w Galicji przełomu XIX i XX wieku, w: Polonistyka w XXI wieku: między lokalnym i globalnym. Praca zbiorowa z okazji 190-lecia filologii polskiej na Uniwersytecie Lwowskim, Kijów: Narodowy Uniwersytet Lwowski im. I. Franki, Inkos, s. 437–444.
Kieżuń Anna (2019), Artur Górski i Tadeusz Miciński. O powinowactwach ideowych kilka nowych spostrzeżeń, w: Tadeusz Miciński i ludzie epoki. Studia, red. M. Bajko, J. Ławski, U. Pilch, Białystok: Temida 2, s. 169–185.
Korbut Gabriel (1909), Jubileuszowe wydanie dzieł Słowackiego, „Książka”, nr 12, s. 471.
Kowalczuk Urszula (2017), Projekty i diagnozy. Krytycy lwowscy w walce o literaturę i życie, „Pamiętnik Literacki”, z. 4, s. 217–222.
Krześniak Anna (2009), Między salonem Młodnickich i Zaświeciem – w kręgu literacko-artystycznych przyjaźni Maryli Wolskiej, w: Modernistyczny Lwów. Teksty życia, teksty sztuki, red. E. Paczoska i D.M. Osiński, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, s. 187–193.
Kulczycka-Saloni Janina, Maciejewska Irena,Makowiecki Andrzej Z., Taborski Roman (1991), Młoda Polska, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kuberski Leszek (1997), Stanisław Szczepanowski 1846–1900. Przemysłowiec – polityk – publicysta, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Lewandowski Tomasz (2005), Filologia i aksjologia. Tadeusz Dąbrowski wobec romantyzmu, w: T. Lewandowski, Spotkania młodopolskie, Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, s. 212–223.
Lewandowski Tomasz (2016), Lwów krytycznoliteracki, „Wiek XIX” 2016, Rok IX (LI), s. 686–692.
Łempicki Stanisław (1948), Wspomnienia ossolińskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Maciejewska Irena (1965), Leopold Staff. Lwowski okres twórczości, t. 1, Warszawa.
Maciejowski (Sewer) I. (1957), Do Tadeusza Micińskiego. Do Marii i Wacława Wolskich, listy zebrał i oprac. S. Pigoń, w: Miscellanea literackie 1865–1910, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Miciński Tadeusz (1899), O spuściźnie duchowej, „Życie” 1899, nr 7, s. 122.
Paczoska Ewa, Osiński Dawid M. [red.] (2009), Modernistyczny Lwów. Teksty życia, teksty sztuki, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
„Ognisko” (1889): Prospekt (marzec), nr 1 (kwiecień); nr 3 (październik); nr 4–5 (listopad–grudzień).
„Ognisko” (1890), Lwów.
Panek Sylwia (2016), Lwowski wariant modernizmu w krytyce literackiej, „Porównania” , t. 19, s. 252–259.
Patkaniowska Danuta (1992), hasło: „Marchołt” (1934–1938), w: Słownik literatury polskiej
XX wieku, red. A. Brodzka i in., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 616–619.
Podraza-Kwiatkowska Maria [oprac.] (1977), Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski, wyd. 2 rozsz., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Przybyszewski Stanisław (1930), Moi współcześni. Wśród swoich, Warszwa: Biblioteka Polska.
Ratajska Krystyna (1998), Neomesjanistyczni spadkobiercy Mickiewicza, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rath Ludwik (1938), Artur Górski socjalistą, „Wiadomości Literackie”, nr 51, s. 3.
Sadkowska Katarzyna (2015), Lwowska krytyka literacka 1894–1914. Tendencje i problemy, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Słowacki Juliusz (1906), Zawisza Czarny dramat Juliusza Słowackiego z autografu wydał A. Górski, Warszawa–Kraków: Nakladem Gebethnera i Wolffa.
Strugińska Karolina (2009), Miasto kilińczyków, indywidualistów i feministek – Lwów końca XIX wieku w świetle wspomnień Zdzisława Dębickiego, w: Modernistyczny Lwów. Teksty życia, teksty sztuki, red. E. Paczoska i D.M. Osiński, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, s. 27-38.
Szczepanowski Stanisław (1898), Dezynfekcja prądów europejskich, „Słowo Polskie”, nr 40.
Szczepanowski Stanisław (1942), Farys zwycięzca, w: S. Szczepanowski, Walka narodu polskiego o byt, wyd. 4 obozowe, Londyn: wydał przy pomocy Polaków z Ameryki Stanisław Wiktor Szczepanowski, s. 53–63.
Szczepanowski Stanisław (1898), List do T. Micińskiego, „Życie” (krakowskie), nr 23, s. 275.
Terlecki Tymon (1960), Ostap Ortwin, w: T. Terlecki, Ludzie, książki, kulisy, Londyn: B. Świderski.
Troczyński Konstanty (1939), Artur Górski. Laureat państwowej nagrody literackiej 1938 r., „Dziennik Poznański”, nr 5, s. 11.
Wysocki Alfred (1974), Sprzed pół wieku, wyd. 3, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Licencja
Artykuły opublikowane w czasopiśmie "Białostockie Studia Literaturoznawcze" na platformie należącej do Uniwersytetu w Białymstoku są udostępniane na licencji CC-BY-SA 4.0 (Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
1) uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji na tych samych warunkach, 2) wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny.
Uniwersytet w Białymstoku zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi w Białymstoku na wykorzystanie dzieła.
