Terminy hiszpańskie w szesnastowiecznym rękopisie Gall. Fol. 220 z kolekcji berlińskiej w Krakowie
Sara Moroz
Uniwersytet w BiałymstokuAbstract
Rękopis Gall. Fol. 220 pochodzi z kolekcji berlińskiej w Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie. Jest to francuskojęzyczny zbiór przepisów kulinarnych, powstałych w drugiej połowie XVI wieku. Owa książka kucharska nie jest dobrze znana i nie została dotychczas opublikowana. Od strony kulinarnej znajdujemy w niej wiele różnorodnych przepisów łączących kuchnię średniowieczną z nowościami, które przybyły w epoce Renesansu. Spotykamy także dania międzynarodowe pochodzące z pogranicza francusko-hiszpańskiego bądź francusko-włoskiego. Zauważamy wzrost spożycia słodyczy i rozwój cukiernictwa, ale również coraz większe zainteresowanie przyrządzaniem warzyw i różnych rodzajów i części mięsa. Zaś od strony językowej rękopis prezentuje liczne nowości w słownictwie kulinarnym: nienotowaną dotąd grafię terminów kulinarnych, użycie ich w nowym, nieznanym znaczeniu, powstanie zupełnie nowych jednostek leksykalnych oraz zapożyczenia z języka niderlandzkiego.
Schlagworte:
kolekcja berlińska, kuchnia francuska, przepisy kulinarne, rękopisy, XVI wiekLiteraturhinweise
Birlouez Eric, Festins princiers et repas paysansà la Renaissance, Rennes : Editions Ouest-France 2011.
Dictionnaire de l’ancienne langue française du IXe siècle au XVe siècle par Frédéric Godefroy, Paris : Libraire – Editeur, 1891–1902.
Ferrieres Madeleine, Nourritures canailles, Paris : Editions du Seuil 2007.
Flandrin Jean-Louis, Montanari Massimo (dir.), Histoire de l’alimentation, Paris : Fayard 1996.
Histoire universelle, depuis le commencement du monde, jusqu’à present: – L’ Histoire de Timûr Bek ou Tamerlan [et] de ses Successeurs; ... de l’Hindûstan ou de l’Empire Du Grand-Mogol, vol. 18, Arkstée et Merkus, Amsterdam, 1762.
Laurioux Bruno, Le règne de Taillevent. Livres et pratiques culinaires à la fin du Moyen Age, Paris : Publications de la Sorbonne 1997.
Laurioux Bruno, Manger au Moyen Age, Paris : Pluriel 2002.
Meyer–Lübke, Wilhelm, Romanisches etymologisches Wörterbuch, Heidelberg : Carl Winter 1911.
Tylus Piotr, Manuscrits français de la collection berlinoise disponibles à la Biblioth`eque Jagellonne de Cracovie (XVIe-XIXe siècles), Cracovie : Fibula II [Collectio Fibulae] 2010.
Wilkiewicz Sara, Un livre de cuisine du XVIe siècle dans la collection berlinoise – une cuisine originale ? une cuisine nouvelle ?, Romanica Cracoviensia 2014/14, s. 234–240.
info.filg.uj.edu.pl/fibula (dostęp 2 II 2016)
http://www.cnrtl.fr/definition/olla-podrida (dostęp: 26 czerwiec 2017).
http://www.grec.cat/cgibin/mlt00.pgm (dostęp: 11 kwiecień 2017).
