Język hiszpański jako element narracji w powieści Marlona Jamesa Krótka historia siedmiu zabójstw
Anna Maria Tomczak
Anna Maria TOMCZAK - Uniwersytet w BiałymstokuMałgorzata Janicka-Bieryło
Małgorzata JANICKA-BIERYŁO - Uniwersytet w BiałymstokuRésumé
Autorki artykułu analizują funkcje wtrąceń z języka hiszpańskiego w anglojęzycznej powieści Krótka historia siedmiu zabójstw (2015) autorstwa jamajskiego pisarza Marlona Jamesa. Zasadniczą dyskusję poprzedza część informacyjna, zarysowująca konstrukcję utworu, przebieg akcji, sylwetki bohaterów i kontekst społeczno-polityczny przedstawionych wydarzeń. Z punktu widzenia postaci wplatających zwroty i słowa hiszpańskie, odnotowane są cztery zazębiające się obszary dyskursu, które służą określonym funkcjom. Do najistotniejszych należą tu: funkcja treściowa, w której użycie hiszpańskiego służy charakteryzowaniu niektórych bohaterów świata przedstawionego, funkcja aluzyjna (polegająca na sugerowaniu powiązań politycznych agentów CIA działających na terenie Jamajki) oraz funkcja kreatywna, której celem jest pobudzenie wyobraźni czytelnika. Polifonia powieści Jamesa wraz z jej południowoamerykańską wersją języka hiszpańskiego uwypukla kontekst społeczno-kulturowy utworu, eksponując stylistyczne nacechowanie mowy, stając się jednocześnie sposobem aktywizacji wiedzy pozatekstowej odbiorcy i zachęcenia go do rozszyfrowania inności i obcości.
Mots-clés :
Krótka historia siedmiu zabójstw, Jamajka, kubański hiszpański, powieść polifonicznaRéférences
Anzaldúa, Gloria. 1987. Bordelands. La Frontera: The New Mestiza. San Francisco: aunt lute.
Bachtin, Michał. 1986. Estetyka twórczości słownej, tłum. Danuta Ulicka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Blake, Barry J. 2010. Secret Language: Codes, Tricks, Spies, Thieves, and Symbols. Oxford: OUP
Borkowska, Grażyna. 1998. „Dialog jako kategoria poetyki” [w:] Henryk Markiewicz (red.), Problemy teorii literatury, Wrocław: Ossolineum, 205–245.
Cobley, Paul. 2014. Narrative. London and New York: Routledge.
De Ferrari, Guillermina. Vulnerable States: Bodies of Memory in Contemporary Caribbean Fiction. Charlottesville and London: University of Virginia Press.
D’haen, Theo. 2014. „Going Caribbean, Going Global” [w:] Van Haesendonck, Kristian i Theo D’haen (eds), Caribbeing. Comparing Caribbean Literatures and Cultures. Amsterdam and New York: Rodopi, 23–40.
Fägersten, Kristy Beers. 2012. Who’s Swearing Now? The Social Aspects of Conversational Swearing. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
Głowiński, M. 1997. Narracje literackie i nieliterackie. Kraków: Universitas.
Hauser, MarkW., James A. Delle and Douglas V. Armstrong. 2011. „Introduction: Historical Archeology in Jamaica,” [w:] Delle, James A., Mark W. Hauser and Douglas V. Armstrong (eds), Out of Many, One People: The Historical Archeology of Colonial Jamaica. Tuscaloosa: University of Alabama Press, 1–20.
Hejwowski, Krzysztof. 2010. „O tłumaczeniu aluzji językowych” [w:] Lewicki, Roman (red.), Przekład – język – kultura, tom II, Lublin:Wydawnictwo UMCS, 41–56.
Hejwowski, Krzysztof. 2012. „Nazwy własne w tekstach literackich – techniki tłumaczenia” [w:] Lewicki, Roman (red.), Przekład – język – kultura, vol. III. Lublin: Wyd. UMCS, 11–12.
James, Marlon. 2015. A Brief History of Seven Killings. London: Oneworld.
James, Marlon. 2016. Krótka historia siedmiu zabójstw, tłum. Robert Sudół. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Korwin-Piotrowska, Dorota. 2011. Poetyka – przewodnik po świecie tekstów. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Legeżyńska, Anna. 1984. „Architektura świata przedstawionego w przekładzie” [w:] Balcerzan, Edward (red.), Wielojęzyczność literatury i problemy przekładu artystycznego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo PAN, 185–206.
Markiewicz, Henryk. 1996. Wymiary dzieła literackiego. Kraków: Universitas.
Riemer, Andrew. 2015. „Bob Marley and the violence in Jamaica – A Brief History of Seven Killings one of Marlon James’ little jokes”, Sydney Morning Herald, 7 Feb. http://www.smh.com.au/entertainment/books/bob-marley-and-the -violence-in-jamaica-a-brief-history-of-seven-killings-one-of-marlon-jameslittle-jokes-20150131-131yt4.html
Schillinger, Liesel. 2014. „A Brief History of Seven Killings reads like a reggae version of ‘The Sound and the Fury”’. Christian Science Monitor. http://www.csmonitor.com/Books/Book-Reviews/2014/1009/A-Brief-History-of-Seven-Killings-reads-like-a-reggae-version-of-The-Sound-and-the-Fury
Sparrow, Jeff. 2015. „If it no go so, it go near so” Sydney Review of Books, 3 March. http://www.sydneyreviewofbooks.com/marlon-james-brief-history-sevenkillings/
Tayler, Christopher. 2015. „Goings-on in the Tivoli Gardens”. London Review of Books, 37 (21): 45–47.
Wierzbicka, Anna. 1997. Understanding Cultures Through Their Keywords: English, Russian, Polish, German, and Japanese. New York: OUP.
Anna Maria TOMCZAK - Uniwersytet w Białymstoku
Małgorzata JANICKA-BIERYŁO - Uniwersytet w Białymstoku
