Jour, journée w znaczeniu święta i ich kolokacyjne odpowiedniki w języku polskim i litewskim: wyzwania w nauczaniu języka francuskiego
Agnieszka Dryjańska
Agnieszka Dryjańska - Uniwersytet WarszawskiVitalija Kazlauskienė
Vitalija Kazlauskienė - Université de VilniusAbstrakt
Niniejsze badanie stanowi kontynuację wcześniejszych wspólnych prac obejmujących analizę językowego obrazu święta w językach francuskim, polskim i litewskim na podstawie korpusów tekstowych w tych trzech językach. Wykazało ono, że aby zrozumieć koncept świętowania w tych kulturach, należy również zbadać językowy obraz świata jour i journée oraz ich ekwiwalentów w języku polskim dzień i litewskim diena. Częściowa synonimia pomiędzy fête, jour i journée może skutkować niepoprawnym użyciem, a w szczególności stosowaniem nieprawidłowych wzorców łączliwości, zarówno leksykalnych, jak i składniowych, w konsekwencji być źródłem trudności dla Litwinów i Polaków uczących się języka francuskiego. W związku z tym niniejsze badanie opiera się na analizie i porównaniu językowych obrazów jour, journée, dzień i diena w znaczeniu święta. Ma ono charakter interdyscyplinarny. Jego podstawowym celem jest dostarczenie rezultatów, które mogłyby znaleźć zastosowanie w nauczaniu języka francuskiego, natomiast metodologia została osadzona w językoznawstwie korpusowym i kulturowym. Na wstępie prezentowane są podstawy integracji korpusów tekstowych w nauczaniu języków obcych oraz definicja kluczowego terminu analizy korpusowej, jakim jest kolokacja. W części empirycznej przedstawione są natomiast wyniki badania. Wykazało ono, że słowo journée jest częściej używane w badanej dziedzinie niż jour oraz że większość wydarzeń określanych analizowanymi słowami ma charakter cywilny, a nie religijny, jak w przypadku słów święto, fête et šventė. Analiza korpusowa dostarczyła także wzorców łączliwości jour i journée, które mogą być wykorzystane w nauczaniu języka francuskiego.Słowa kluczowe:
dzień, święto, kolokacja, nauczanie języka francuskiegoBibliografia
André V., 2020, Faire de la linguistique de corpus avec des apprenants de français langue étrangère, « La didactisation du français vernaculaire », pp. 37−66, https://hal. science/hal-02993341/document (consulté le 2 juin 2023).
Boulton A., 2010, Data-driven learning : the perpetual enigma, dans : Explorations across Languages and Corpora, réd. S. Goźdź-Roszkowski, B. Lewandowska-Tomaszczyk, Frankfurt, pp. 63−580, https://hal.archives-ouvertes.fr/hal00528258v1/document (consulté le 10 septembre 2022).
Boulton A., Tyne H., 2014, Des documents authentiques aux corpus : démarches pour l’apprentissage des langues, Paris.
Chirobocea O., 2017, The good and the bad of the corpus-based approach (or datadriven learning) to ESP teaching, “Naval Academy Scientific Bulletin” XX, 1, pp. 364−371, https://www.anmb.ro/buletinstiintific/buletine/2017_Issue1/FCS/364–371.pdf (consulté le 10 septembre 2022).
Cholewa J., 2008, Image encyclopédique et linguistique du chat et du chien en français et en polonais contemporains, Białystok.
Debono M. (2018), « Corpus didactiques : enjeux du traitement des ‘traces’ numériques dans l’enseignement distanciel (des langues) » dans : Penser les diversités linguistiques et culturelles. Francophonies, formations à distance, migrances, réd. I. Pierozak, M. Debono, V. Feussi, V. Huver, Limoges, 432, pp. 121–134, https://dumas. ccsd.cnrs.fr/AO-LINGUISTIQUE/hal-02149723 (consulté le 2 juin 2023).
Firth J.R. et al., 1962 (1957), Studies of linguistic analysis, Oxford.
Fabre C., 2015, Sémantique distributionnelle automatique : la proximité distributionnelle comme mode d’accès au sens, « Éla. Études de linguistique appliquée » 4(180), pp. 395−405.
Granger S., Paquot M., 2008, Disentangling the phraseological web, dans : Phraseology : An interdisciplinary Perspective, réd. S. Granger, F. Meunier, Amsterdam– Philadelphia, pp. 27−49.
Johns T., 1991, Should you be persuaded: Two samples of data-driven learning materials, dans : ELR Journal, réd. T. Johns, P. King, 4, pp. 1−16.
Kazlauskienė V., Dryjańska A., 2022, Le sens de fête en polonais, en lituanien, en français et sa (non)coïncidence collocationnelle, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia linguistica” 17, pp. 20–42.
Koselak A., 2003, La sémantique naturelle d’Anna Wierzbicka et les enjeux interculturels, « Questions de communication » 4, pp. 83–95.
Lafontaine F., 2021, Proposal to use the study corpus for contemporary French in Didactics of French as a Foreign Language, „Jazykovedný časopis“ (« Journal of Linguistics ») 72(3), pp. 951–966.
Maziarz M., 2015, O pochodzeniu słowiańskich i germańskich nazw pór dnia, „Acta Universitatis Vratislaviensis”, pp. 35-57.
Mejri S., 2018, Les pragmatèmes et la troisième articulation du langage, « Verbum » XL, 1, pp. 7–19.
Melíčuk I., 1998, Collocations and Lexical Functions, in : Phraseology. Theory, Analysis and Applications, réd. A. P. Cowie, Oxford, pp. 23−53, http://olst.ling. umontreal.ca/pdf/CowieLFs.pdf (consulté le 10 septembre 2022).
Ruggia S., Gaillat T., 2023, Les corpus numériques pour la didactique des langues : de la formation des enseignants à l’élaboration de dispositifs d’apprentissage, « Cor‑ pus » 24.
Szita S., 2023, Nous reviendrons avec plaisir. Construction de mini-corpus pédagogiques thématiques et identification du vocabulaire-clé, « Corpus », 24, http://journals. openedition.org/corpus/7536 (consulté le 30 mai 2023).
Śliwa D., 2011, Cœur et sentiments : une étude cognitive des collocations françaises et polonaises, dans : Parler des émotions : entre langue et littérature, réd. A. Krzy‑ żanowska, R. Jakubczuk, Lublin, pp. 191−199.
Tognini-Bonelli E., 2001, Corpus Linguistics at Work, Amsterdam.
Tremblay O., 2014, Les collocations : des mots qui font la paire, « Québec Linguistique Appliquée » VII, 1, pp. 7–26.
Tutin A., 2005, Le dictionnaire de collocations est-il indispensable?, «Revue Française de Linguistique Appliquée », X, 2, https://www.researchgate.net/publication/32230388_Le_dictionnaire_de_collocations_est-il_indispensable (consulté le 10 septembre 2022).
Tutin A., 2008, For an Extended Definition of Lexical Collocations, « Euralez », pp. 1453−1460, https://www.euralex.org/elx_proceedings/Euralex2008/067_Euralex_2008_Agnes Tutin_For an Extended Definition of Lexical Collocations.pdf (consulté le 10 septembre 2022).
Tutin A., Grossmann F., 2002, Collocations régulières et irrégulières : esquisse de typologie du phénomène collocatif, « Revue Française de Linguistique Appliquée » 7(1), pp. 7−25, https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01336278/document (consulté le 10 septembre 2022).
Antidote 8, 2018 Druide informatique inc.
Brückner A., 1927, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków.
Le Robert, https://dictionnaire.lerobert.com (consulté le 10 septembre 2022).
LKEŽ: Lietuvių kalbos etimologinio žodyno duomenų bazė, https://etimologija.baltnexus.lt (consulté le 10 septembre 2022).
SJP PWN: Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl (consulté le 10 septembre 2022).
TLFi: Trésor de la langue Française informatisé, http://www.atilf.fr/tlfi (consulté le 10 septembre 2022).
WSJP: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki, https://wsjp.pl (consulté le 10 septembre 2022).
DLKT: Corpus du lituanien contemporain, http://tekstynas.vdu.lt/tekstynas (consulté le 10 septembre 2022).
Frantext: Analyse et Traitement Informatique de la Langue Française (ATILF), https://www.frantext.fr (consulté le 10 septembre 2022).
Leipzig Corpora Collection, https://corpora.uni-leipzig.de/fr?corpusId=fra_mixed_2012 (consulté le 10 septembre 2022).
NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego, http://nkjp.pl (consulté le 10 septembre 2022).
Sketch Engine, https://www.sketchengine.eu (consulté le 10 septembre 2022).
www 1, https://m.facebook.com/CharcuterieJoelJoly/photos/a.1827805654015005/3369820293146859/?type=3&paipv=0&eav=AfZm76e_iRHYp7JiVknCHvIWZSw9taoTbqjh5Builhc--9HVPjjqrP5BQPC1FL74e_I&_rdr (consulté le 10 septembre 2022).
www 2, https://www.rtl.fr/actu/debats-societe/paques-2022-pourquoi-cherchet-on-des-oeufs-en-chocolat-7900144058 (consulté le 10 septembre 2022).
www 3, https://www.festinoel.com/agenda-4005-2022-10-25.html (consulté le 10 septembre 2022).
www 4, https://www.univ-artois.fr/toutes-les-actualites/journee-de-noel-soli‑daire-de-legass (consulté le 10 septembre 2022).
Agnieszka Dryjańska - Uniwersytet Warszawski
Vitalija Kazlauskienė - Université de Vilnius
